ZOEK BEHANDELAARklik hier

Route:  
  1. Home
  2. Kennisbank
  3. Triggertopics - Blogs

Whiplash & hersenschudding



Hanneke Heij

Bij een whiplash en hersenschudding is het allereerst van belang dat de cliënt rust neemt. Fysiek én mentaal. Hoelang een cliënt rust neemt, is bepalend voor hoe goed hij zal herstellen. Maar te lang rust nemen, lijkt het herstel niet te bevorderen. Dit blijkt bijvoorbeeld uit onderzoek bij jongvolwassenen met een aan sport gerelateerde hersenschudding. Degenen die zich minder goed aan de voorgeschreven rust door de arts hielden, leken sneller te herstellen dan degenen die zich beter aan de voorgeschreven rust hielden. Met andere woorden, te lang rusten is ook niet goed.

Heeft de cliënt na één tot twee weken rust nog steeds veel last van de symptomen? Dan is er meestal méér dan rust nodig om zijn lichaam te helpen herstellen.

 

Wat draagt bij aan herstel ná een periode van rust?

Therapeutische interventies kunnen het herstel na een periode van rust bevorderen. Een whiplash en hersenschudding zijn een trauma voor het lichaam en vooral het brein. Van zo’n ‘klap’ herstel je lang niet altijd op eigen houtje. Het lichaam heeft zich namelijk aangepast aan de veranderde status. Het zal namelijk altijd proberen om ‘problemen’ te compenseren zodat verder trauma wordt voorkomen. Als dit compenseren niet meer lukt ontwikkelen zich pijn en klachten. Als gevolg van de compensatie kunnen spieren en fasciaweefsel verstrakken. En de bloedsomloop kan hierdoor ook veranderd zijn. Therapie kan deze nevengevolgen, die de symptomen in stand houden, helpen reduceren.

Top 5 therapeutische behandelingen die herstel bevorderen:

  1. Oefentherapie
  2. Manueel therapie
  3. Voedingsinterventie
  4. Vestibulaire en visuele revalidatie
  5. Voorlichting

1. Oefentherapie

Oefentherapie kan de symptomen van een hersenschudding helpen verminderen. Ook verbetert deze vorm van therapie de bloedsomloop.

In het beginstadium van een hersenschudding kan de bloedtoevoer naar de hersenen tijdelijk vermindert zijn. Uit onderzoek blijkt dat deze verminderde bloedtoevoer langer kan aanhouden. Mogelijk verklaart dit dat een cliënt zich oké voelt als hij rust, maar meer last krijgt van symptomen zodra hij een stukje wandelt, werkt, stress ervaart of een boek leest.

Het goede nieuws: beheerste beweging draagt juist bij aan het omkeren van dit gevolg van een hersenschudding. Dat blijkt uit onderzoeken aan de University of Buffalo waarbij de resultaten in kaart werden gebracht middels fMRI-scans. Bij oefen- of beweegtherapie is het echter wel belangrijk dat de cliënt wordt begeleid door een professional. Deze kan middels tests achterhalen welk beweegplan past bij de specifieke cliënt en zijn klachten.

2. Manueel therapie

Heeft de cliënt last van hoofdpijn, evenwichtsproblemen, duizeligheid en een verminderde bloedsomloop? Dan zijn dit nog steeds symptomen van een whiplash en/of hersenschudding. Manueel therapie kan deze klachten helpen verminderen.

Bij elke hersenschudding is er ook sprake van een whiplash. Uit onderzoek blijkt namelijk dat de druk waarbij een hersenschudding optreedt tussen de 70 en 120 G (mate van G-kracht) ligt. Een whiplash treedt al op bij slechts 4,5 G. Daarom is het aannemelijk dat er een hersenschudding niet kan ontstaan zónder dat er ook een nektrauma heeft plaatsgevonden. Canadese onderzoekers suggereren zelfs dat er bij 100% van de hersenschuddingen ook sprake is van een whiplash. Logisch dat veel symptomen van een hersenschudding en whiplash exact hetzelfde zijn. Zoals hoofdpijn, cognitieve en emotionele problemen, evenwichtsproblemen en duizeligheid, oogcoördinatieproblemen en een afwijkende doorbloeding in de hersenen.

Helaas maken deze overeenkomende symptomen het ook lastig om de diagnose whiplash of hersenschudding te stellen. Het is namelijk moeilijk vast te stellen of de symptomen vanuit de nek komen óf vanuit het hoofd. Alleen met bepaalde tests is dit mogelijk. De meeste cliënten met een whiplash hebben namelijk helemaal geen lokale nekklachten.

 

Een hersenschudding herstelt vrij snel: in 80-90% van de gevallen binnen 7 tot 10 dagen. Whiplash-symptomen kunnen daarentegen tot een jaar en zelfs langer aanhouden.

 

Blijven de klachten van een cliënt met een ogenschijnlijke hersenschudding lang aanhouden? Dan is er een grote kans dat de klachten afkomstig zijn uit de nek. En dát is te behandelen met manueel therapie en revalidatieoefeningen.

De spieren SCM (sternocleidomastoideus) en de scaleni samen kunnen alleen al met zijn tweeën het complete beeld van een whiplash geven. Daarnaast staat de SCM bekend dat hij duizeligheid en misselijkheid kan veroorzaken. Dus deze spieren zijn absoluut het onderzoeken waard.

Bij duizeligheid wil je de diepe korte nekspieren onderzoeken want deze hebben veel re-ceptoren en proprio-ceptoren met trigeminusneurale verbindingen. Tegelijkertijd verzamelt dit "nekreceptorveld" informatie over de positie van het hoofd in de ruimte.

De suboccipitalen zijn via het zenuwstelsel direct verbonden met de oogspieren. Daarom worden er vaak allerlei oogtesten gedaan om een waarschijnlijke hersenschudding te bevestigen. De suboccipitalen en de diepe nekspieren zijn ook verantwoordelijk voor de ruimtelijke oriëntatie en balans, daarom kunnen MTrP's in de diepe nekspieren duizeligheid, coördinatieproblemen en looponzekerheid veroorzaken. Ook de Trapezius kan duizeligheid veroorzaken.

Compensatie
Als de specifieke klachten na een myofasciale of welke andere behandeling dan ook, erger worden dan dient eerst een ander onderliggende probleem aangepakt te worden. Bijvoorbeeld: een stijve nek kunnen we manueel verhelpen maar als daarna de duizeligheid erger wordt dan had de stijve nek de functie om dat juist te voorkomen. Je dient dan verder te zoeken en een andere ‘ingang’ te vinden.

3. Voedingsinterventie

Ontstekingsbevorderende voedingsmiddelen vermijden en voedingsrijke alternatieven hiervoor in de plaats nuttigen kan helpen symptomen van een hersenschudding te verminderen.

Bij elk soort trauma, groot en klein, ontstaan er ontstekingen in het lichaam. Het lichaam wil het gevaar namelijk uit de weg ruimen. Dit gebeurt ook bij een hersenschudding. Dat blijkt uit verschillende onderzoeken. Hierbij ontstaat ook een metabolische disfunctie. Je krijgt een energietekort doordat je lichaam zich inzet om het gevaar te elimineren en te herstellen. Daarom is het zo belangrijk om in het begin rust te nemen. Alles wat het lichaam in die periode energie kost, zal de symptomen verergeren. Onderzoeken hebben aangetoond dat die metabolische disfunctie binnen 22 tot 45 dagen herstelt. Met andere woorden: na 3 tot 6 weken kunnen symptomen niet meer daardoor worden veroorzaakt. Als de cliënt dan zijn eetpatroon verandert, kan hij zélf de ontstekingsreacties in het lichaam helpen opruimen.

Ook supplementen voorgeschreven door orthomoleculaire therapeuten bieden vaak een goede ondersteuning in het herstel.

Voeding die het herstel ondersteunt

  • Vermijd ontstekingsbevorderende voedingsmiddelen: rood vlees, wit brood en witte pasta, geraffineerde suikers en kunstmatige zoetstoffen.
  • Verhoog de inname van gezonde voedingsmiddelen die bijdragen aan het opruimen van ontstekingsreacties: fruit, groente, verse vette vis en goede vetten uit bijvoorbeeld noten en zaden.

4. Vestibulaire en visuele revalidatie

Vestibulaire en/of visuele revalidatie kan helpen bij symptomen als duizeligheid, visuele veranderingen, concentratie- en geheugenproblemen.

cliënten, waarbij de symptomen lang aanhouden, hebben vaak last van duizeligheid. Mogelijk komt dit doordat deze klacht ook opspeelt bij andere symptomen, zoals evenwichtsproblemen, oogcoördinatieproblemen en problemen aan de spieren en zenuwen in de nek. Blijven de problemen met het visuele systeem aanhouden? Dan is er vaak ook sprake van verslechterde concentratie en/of geheugen. Een revalidatiearts en/of oogarts kan een evenwichts- en/of oogrevalidatieprogramma voor deze cliënten opstellen om de betrokken symptomen te verhelpen. Studies tonen aan dat evenwichts- en/of oogrevalidatie al na een korte periode effectief is en klachten verhelpt.

Onderzoek met oefening

Uit een onderzoek naar oogspieren en NLP komt naar voren dat activiteiten, die de oogspieren versterken óf ertoe bijdragen dat we omhoog en naar rechts kijken, een positief effect hebben op het vermogen om beelden te onthouden, oftewel het beeldgeheugen te verbeteren. Oefeningen die ons vermogen om naar links op te kijken versterken, zullen ook het vermogen versterken om dingen te bedenken en te visualiseren die we nog nooit hebben gezien. Met andere woorden: bij dit laatste vergroot onze creativiteit en innovatie.

Op dezelfde manier dat hardlopen de spieren van de benen versterkt en de cardiovasculaire gezondheid verbetert. Kan omhoog en naar rechts kijken of omhoog en naar links kijken bij gezonde mensen de spieren versterken.

  • Een oefening is om omhoog te kijken, de opwaartse blik vijf seconden vast te houden en vervolgens de ogen vijf seconden te ontspannen terwijl je je concentreert op de ademhaling.
  • Kijk vervolgens vijf seconden omhoog en naar links. Kijk zonder dat het hoofd beweegt zo ver mogelijk naar links. Ontspan vervolgens de ogen terwijl u nadenkt over een probleem dat u in uw huis heeft. Wat kunt u maken om het probleem op te lossen?
  • Kijk ten slotte vijf seconden omhoog en naar rechts. Terwijl je dan je ogen ontspant, probeer met je geestesoog het huis te zien waarin je leefde toen je tien jaar oud was. Welke kleur was het? Waar was het van gemaakt? Hoeveel verhalen had het?

Deze stappen kunnen meerdere keren worden herhaald.

5. Voorlichting

cliënten die gevoelig zijn voor depressie en angst hebben meestal langer last van symptomen. Voorlichting en geruststelling is zeker voor hun een belangrijk onderdeel van ‘aftercare’ om goed en snel te herstellen.

cliënten die in het verleden last hebben gehad van een depressie of angst hebben veelal langer last van symptomen. Daarbij zijn symptomen van een depressie en angst vaak vergelijkbaar met de symptomen van een hersenschudding. Denk hierbij bijvoorbeeld aan duizeligheid, verwardheid, concentratieproblemen, bedroefdheid en emotionele uitbarstingen. Als zo iemand moet rusten en contacten gaat vermijden, kan dit bovenop de hersenschuddingssymptomen ook voor de bovengenoemde symptomen zorgen. Bij die en andere cliënten helpt het om voorlichting te geven over de klachten die hij kan verwachten. Weet degene bijvoorbeeld dat hij last kan krijgen van duizeligheid, verwardheid en bedroefdheid dóór zijn hersenschudding? Dan weet hij waar het vandaan komt en dat het overgaat. cliënten worden zo gerustgesteld. Meestal voelen ze zich al beter nadat ze over hun hersenschudding zijn voorgelicht.

Bronnen

  • Alsalaheen BA, Mucha A, Morris LO, Whitney SL, Furman JM, Camiolo-Reddy CE, et al. Vestibular rehabilitation for dizziness and balance disorders after concussion. J Neurol Phys Ther. 2010 Jun;34(2):87–93.
  • Baker JG, Freitas MS, Leddy JJ, Kozlowski KF, Willer BS. Return to Full Functioning after Graded Exercise Assessment and Progressive Exercise Treatment of Postconcussion Syndrome. Rehabilitation Research and Practice. 2012;2012:1–7.
  • Bakhtadze MA, Vernon H, Karalkin AV, Pasha SP, Tomashevskiy IO, Soave D. Cerebral Perfusion in Patients With Chronic Neck and Upper Back Pain: Preliminary Observations. Journal of Manipulative and Physiological Therapeutics. National University of Health Sciences; 2012 Jan 12;:1–10.
  • Barnett BP, Singman EL. Vision Concerns After Mild Traumatic Brain Injury. Curr Treat Options Neurol. 2015 Jan 27;17(2):5.
  • Bartnik-Olson BL, Holshouser B, Wang H, Grube M, Tong K, Wong V, et al. Impaired Neurovascular Unit Function Contributes to Persistent Symptoms after Concussion: a Pilot Study. Journal of Neurotrauma. 2014 Apr 15;:140415102712004.
  • Broglio SP, Surma T, ASHTON-MILLER JA. High School and Collegiate Football Athlete Concussions: A Biomechanical Review. Ann Biomed Eng [Internet]. 2011 Oct 13;40(1):37–46.
  • Burnham, K. Using eye muscles to recover visual function, memory skills and the ability to visualize, a review of superior rectus. Neurol Disord Therap, 2017 Nov;1(2): 1-5.
  • Chamard E, Theoret H, Skopelja EN, Forwell LA, Johnson AM, Echlin PS. A prospective study of physician-observed concussion during a varsity university hockey season: metabolic changes in ice hockey players. Part 4 of 4. Neurosurg Focus. 2012 Dec;33(6):E4.
  • Complete Concussion Management. (2016). Top 5 most effective evidence-based treatment options for concussion. Geraadpleegd op 12 december 2019 via https://completeconcussions.com/2016/06/29/top-5-evidence-based-treatment-concussion/
  • DiFazio M, Silverberg ND, Kirkwood MW, Bernier R, Iverson GL. Prolonged Activity Restriction After Concussion: Are We Worsening Outcomes? Clinical Pediatrics. 2015 Jun 29.
  • Gimse R, Björgen IA, Tjell C, Tyssedal JSL, B K. Reduced cognitive functions in a group of whiplash patients with demonstrated disturbances in the posture control system. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology. 1997 Dec;19(6):838–49.
  • Hugentobler JA, Vegh M, Janiszewski B. PHYSICAL THERAPY INTERVENTION STRATEGIES FOR PATIENTS WITH PROLONGED MILD TRAUMATIC BRAIN INJURY SYMPTOMS: A CASE SERIES. … journal of sports …. 2015.
  • Hynes LM, Dickey JP. Is there a relationship between whiplash-associated disorders and concussion in hockey? A preliminary study. Brain Inj. 2006 Jan;20(2):179–88.
  • Jensen OK, Nielsen FF, Vosmar L. An open study comparing manual therapy with the use of cold packs in the treatment of post-traumatic headache. Cephalalgia. 1990 Oct;10(5):241–50.
  • J T. Cervical musculoskeletal dysfunction in post-concussional headache. Cephalalgia. 1994 Jan 1;14(4):273–257.
  • Kristjansson E, Treleaven J. Sensorimotor function and dizziness in neck pain: implications for assessment and management. J Orthop Sports Phys Ther. 2009 May;39(5):364–77.
  • Lafrenaye AD, Todani M, Walker SA, Povlishock JT. Microglia processes associate with diffusely injured axons following mild traumatic brain injury in the micro pig. Journal of Neuroinflammation; 2015 Oct 27;:1–15.
  • Leddy JJ, Baker JG, Merchant A. Brain or Strain? Symptoms Alone Do Not Distinguish Physiologic Concussion From Cervical/Vestibular Injury. Clinical Journal of …. 2014.
  • Leddy JJ, Cox JL, Baker JG, Wack DS, Pendergast DR, Zivadinov R, et al. Exercise Treatment for Postconcussion Syndrome. Journal of Head Trauma Rehabilitation. 2013;28(4):241–9.
  • Leddy JJ, Kozlowski K, Donnelly JP, Pendergast DR, Epstein LH, Willer B. A preliminary study of subsymptom threshold exercise training for refractory post-concussion syndrome. Clin J Sport Med [Internet]. 2010 Jan 1;20(1):21–7
  • Leddy JJ, Kozlowski KK, Fung MM, Pendergast DRD, Willer BB. Regulatory and autoregulatory physiological dysfunction as a primary characteristic of post concussion syndrome: implications for treatment. NeuroRehabilitation. 2007 Jan 1;22(3):199–205.
  • Lin C-M, Tseng Y-C, Hsu H-L, Chen C-J, Chen DY-T, Yan F-X, et al. Arterial Spin Labeling Perfusion Study in the Patients with Subacute Mild Traumatic Brain Injury. Hendrikse J, editor. PLoS ONE. 2016 Feb 12;11(2):e0149109.
  • Lystad RP, Bell G, Bonnevie-Svendsen M, Carter CV. Manual therapy with and without vestibular rehabilitation for cervicogenic dizziness: a systematic review. Chiropr Man Therap. BioMed Central Ltd; 2011 Sep 18;19(1):21.
  • Macolino CM, Daiutolo BV, Tyburski AL, Elliot MB. Inflammation in the pain pathway in a model of mild closed head injury: Implications for post-concussion headache. 2014.
  • Marshall CM, Vernon H, Leddy JJ, Baldwin BA. The role of the cervical spine in post-concussion syndrome. Phy Sportsmed. Informa UK, Ltd; 2015; ( ):000–0.
  • Moor HM, Eisenhauer RC, Killian KD. THE RELATIONSHIP BETWEEN ADHERENCE BEHAVIORS AND RECOVERY TIME IN ADOLESCENTS AFTER A SPORTS‐RELATED CONCUSSION: AN …. … journal of sports …. 2015.
  • Patterson ZR. Understanding the neuroinflammatory response following concussion to develop treatment strategies. 2012 Dec 18;:1–10.
  • Ruhe A, Fejer R, Walker B. Altered postural sway in patients suffering from non-specific neck pain and whiplash associated disorder – A systematic review of the literature. Chiropr Man Therap. 2011;19(1):13.
  • Schneider KJ, Meeuwisse WH, Nettel-Aguirre A, Barlow K, Boyd L, Kang J, et al. Cervicovestibular rehabilitation in sport-related concussion: a randomised controlled trial. British Journal of Sports Medicine. 2014 May 22.
  • Silva AG, Cruz AL. Standing balance in patients with whiplash-associated neck pain and idiopathic neck pain when compared with asymptomatic participants: A systematic review. Physiother Theory Pract. 2012 Apr 20;:1–18.
  • Thomas DG, Apps JN, Hoffmann RG, McCrea M, Hammeke T. Benefits of Strict Rest After Acute Concussion: A Randomized Controlled Trial. PEDIATRICS. 2015 Jan 5.
  • Travell, G., Simons, G., Simons, S. (2019). Myofascial Pain and Dysfunction. The Trigger Point Manual. Third edition. Wolters Kluwer: Philadelphia
  • Treleaven J. Sensorimotor disturbances in neck disorders affecting postural stability, head and eye movement control. Manual Therapy [Internet]. 2008 Feb;13(1):2–11.
  • Treleaven J, Jull G, Sterling M. Dizziness and unsteadiness following whiplash injury: characteristic features and relationship with cervical joint position error. J Rehabil Med. 2003 Jan;35(1):36–43.
  • Vuillerme N, Pinsault N. Experimental neck muscle pain impairs standing balance in humans. Exp Brain Res. 2008 Nov 26;192(4):723–9.
  • Vagnozzi R, Signoretti S, Cristofori L, Alessandrini F, Floris R, Isgro E, et al. Assessment of metabolic brain damage and recovery following mild traumatic brain injury: a multicentre, proton magnetic resonance spectroscopic study in concussed patients. Brain. 2010 Oct 28;133(11):3232–42.
  • Vagnozzi RR, Signoretti SS, Tavazzi BB, Floris RR, Ludovici AA, Marziali SS, et al. Temporal window of metabolic brain vulnerability to concussion: a pilot 1H-magnetic resonance spectroscopic study in concussed athletes–part III. CORD Conference Proceedings. 2008 Jun 1;62(6):1286–6.
  • Watanabe TK, Bell KR, Walker WC, Schomer K. Systematic review of interventions for post-traumatic headache. PM&R [Internet]. 2012 Feb;4(2):129–40.
  • WO S. Scientific monograph of the Quebec Task Force on Whiplash-Associated Disorders: redefining whiplash and its management. Spine. 1995 Jan 15;20(8 Suppl):1S–73SDO–.
  • Yadav NK, Ciuffreda KJ. Effect of binasal occlusion (BNO) and base-in prisms on the visual-evoked potential (VEP) in mild traumatic brain injury (mTBI). Brain Inj. 2014 Jul 24;:1–13.

 

Wil je geen blog missen? Schrijf je dan hier in!

Reageer!

<  Terug
Inspireer anderen en deel via

 

Schrijf je hier in voor de NIEUWSBRIEF

Blijf op de hoogte van webinars, blogs, handige tips, onderzoeken en nieuwe trainingen & ontwikkelingen.

JA! Interessant.