ZOEK BEHANDELAARklik hier

Route:  
  1. Home
  2. Kennisbank
  3. Triggertopics - Blogs

Bestaan myofasciale ketens?



Hanneke Heij

3x Bewijzen dat myofasciale ketens bestaan

Voordat we het bewijsmateriaal induiken, even een korte toelichting over myofasciale ketens. Wat zijn dat precies? Myofasciale ketens zijn ketens van myofasciaal weefsel. Myofasciaal weefsel – de spierfascia – bevindt zich óveral in het lichaam, als omhulsel van spieren. Elk deel van het myofasciaal weefsel staat in verbinding met ander (myofasciaal) weefsel. Is het weefsel rondom de ene spier verstrakt? Dan heeft dit een trekkende werking op het naastgelegen weefsel én op het weefsel dat tot dezelfde keten behoort. Zo zijn er verschillende ketens – aaneenschakelingen van myofasciaal weefsel – in het lichaam aan te wijzen.

Het functioneren van de weefsels in myofasciale ketens is van invloed op andere weefsels in het lichaam. Zo kan een strubbeling in een bepaald weefsel voor klachten elders in de keten zorgen.

 

Dit zijn de 6 belangrijkste en meest besproken myofasciale ketens:

  1. Spiral line
  2. Lateral line
  3. Front functional line
  4. Back functional line
  5. Superficial back line
  6. Superficial front line

Bestaan myofasciale ketens? Volgens deze onderzoeken, literatuur en praktijkervaringen is het antwoord: ‘jazeker!’

#1 Anatomische dissecties

Wetenschappers van Goethe University Frankfurt doken in 62 onderzoeksartikelen waarin werd gesproken over een link tussen spieren en de te onderzoeken myofasciale ketens. Uit dit grote onderzoek rolde sterk bewijs voor het bestaan van 3 van de 6 myofasciale ketens. Uit meerdere studies werden namelijk alle verschillende transities tussen de spierweefsels in de keten gerapporteerd.

Welke 3 ketens dit waren? De superficial back line, de back functional line en de front functional line. Bewijs dat de spiral line en lateral line bestaan, was minder sterk. Voor het aantonen van de superficial front line was veel minder relevante onderzoeksmateriaal beschikbaar. Hiervoor was dan ook geen sterk bewijs gevonden. De wetenschappers concludeerden dat de meeste skeletspieren inderdaad met elkaar in verbinding staan door fasciaweefsel. Om de spanningsoverdracht tussen lichaamsdelen beter te begrijpen – en zo referred pain beter te begrijpen – is in de toekomst wel nog meer onderzoek nodig.

Deze spieren en fasciaweefsels spelen een belangrijke rol in de aangetoonde myofasciale ketens:

Lijkt er een probleem te zijn in een van deze ketens? Controleer dan al deze genoemde spieren en fasciaweefsels bij je anamnese.

Eén van de wetenschappers van het grote onderzoek (#1), Jan Wilke, onderzocht zelf eerder al de superficial backline. Met echoapparatuur bekeek hij of de fascia in de hamstrings meebeweegt als de enkel/voet passief wordt bewogen. De uitkomst? De fascia in de hamstrings bewoog inderdaad mee!

#2 “Anatomy Trains” van Tom Myers

In dit boek lees je tot in de details over fascia en de rol hiervan in het lichaam als geheel. En de naam zegt het al: de inhoud van dit boek gaat ook over de myofasciale ketens (trains) in het lichaam. Alle kennis wordt onderbouwd met het nieuwste wetenschappelijke onderzoek. Handig voor therapeuten: je leest hoe patronen van spanning met elkaar communiceren en welke invloed deze spanningspatronen hebben op beweeglijkheid, stabiliteit en lichaamshouding. Tom Myers’ benadrukt in zijn online blog dat de kennis uit zijn boek niet de enige waarheid is: “De verbonden ketens worden in kaart gebracht om aan de hand daarvan beperkende delen bij patiënten te verlichten. Het boek dient als gids. Maar we weten nog niet álles over de myofasciale ketens en hun invloeden.”

Anatomy Trains als gids gebruiken, werkt!

In totaal vind je in het boek van Myers 12 myofasciale ketens met bijbehorende anatomische kaarten. Deze kaarten blijken handig te zijn bij het lichamelijk onderzoeken van patiënten. Hiermee lukt het therapeuten namelijk om effectief en efficiënt de belangrijkste verbanden met een complex houdingsprobleem of blijvend letsel te ‘ontkoppelen’.

#3 Fysieke therapie clinic

Wetenschapper Jose Luis Rosario onderzocht aan de University of Center-West (Brazilië) de effectiviteit van slechts één behandeling van myofasciale keten therapie bij mensen met rugpijn. 100 mensen met een leeftijd tussen de 20 en 39 jaar deden mee aan dit onderzoek. Iedere deelnemer had spinale musculoskeletale pijnklachten. De ene helft van de groep kreeg een behandeling myofasciale keten therapie. De andere helft kreeg een placebobehandeling (uitgeschakelde echotherapie) van 15 minuten. Voor én na de behandeling gaven de deelnemers een pijnscore aan op een schaal van 0 tot 10, waarbij 10 de hoogte pijnscore is. Het resultaat? De myofasciale keten therapie was in 96% van de gevallen effectief. De gemiddelde pijnscore zakte van 5.52 naar 1.50. De placebobehandeling was in slechts 36% effectief. De gemiddelde pijnscore zakte van 5.50 naar 4.70.

Conclusie: myofasciale keten therapie werkt bijna altijd bij rugpijn. Bij één behandeling heeft iemand direct flink profijt. Of de therapievorm ook op lange termijn effect heeft, is bij deze studie niet onderzocht.

Wat is myofasciale keten therapie?

Bij myofasciale keten therapie behandel je in plaats van één geïsoleerde spier de hele spierketen. Je behandelt dus alle structuren die bij een myofasciale keten horen en rekt en versterkt zo meerdere spiergroepen tegelijkertijd.

Fascinerend die myofasciale ketens…

Meer te weten komen over fascia? Lees meer over wetenschappelijke onderzoeken naar fascia in het blog Fascia: een fascinerende wereld.

 

Bronnen

Anatomy Trains. (2018). Anatomy Trains, Fact or Fiction? Tom Myers Responds. Geraadpleegd op 31 oktober 2019 via https://www.anatomytrains.com/blog/2018/11/12/anatomy-trains-fact-or-fiction-tom-myers-responds/

Myers, T.W. (2014). Anatomy Trains - Myofascial Meridians for Manual and Movement Therapists. Elsevier Health Sciences.

Rosario, J.L. (2014). Relief from Back Pain Through Postural Adjustment: a Controlled Clinical Trial of the Immediate Effects of Muscular Chains Therapy (MCT). International Journal of Therapeutic Massage & Bodywork. 7(3), 2-6.

Wilke, J. et al. (2016). What Is Evidence-Based About Myofascial Chains: A Systematic Review. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 97(3), 454-461. Doi: https://doi.org/10.1016/j.apmr.2015.07.023

 

Wil je geen blog missen? Schrijf je dan hier in!

Reageer!

<  Terug
Inspireer anderen en deel via

 

Schrijf je hier in voor de NIEUWSBRIEF

Blijf op de hoogte van webinars, blogs, handige tips, ondrzoeken en nieuwe trainingen & ontwikkelingen.

JA! Interessant.