Deze week kreeg ik een video onder ogen die verkondigde dat stress mijn grote vriend is. Kun je het je voorstellen?! Tot over mijn oren in het werk, de belastingaangifte wacht nog, mijn minst favoriete werk, boekhouder hijgt in mijn oor, ik wil nog een training schrijven en over 3 weken begin ik zelf aan een nieuwe opleiding, waar ik nog 3 boeken voor moet lezen! En dan te horen krijgen, Hanneke maar stress is goed voor je. Ik kon haar wel $%#@%

Wie zegt dat dan?

Kelly McGonigal is gezondheidspsycholoog en haar missie is om mensen gezonder en gelukkiger te maken. Jarenlang heeft ze gedacht dat stress ongezond was en dat stress verantwoordelijk is voor vele lichamelijke en geestelijke aandoeningen zoals infecties en hartklachten.

Maar een Amerikaans onderzoek uit 2012 onder 30.000 mensen, dat acht jaar duurde, heeft haar visie op stress totaal verandert. Hieruit blijkt dat als mensen een jaar lang veel stress ervaren, ze 43% meer kans hebben om te overlijden. Dat is natuurlijk geen goed nieuws. Maar dit gold alleen maar voor de mensen die dachten, geloofden dat stress gevaarlijk is voor hun gezondheid. De mensen die dachten dat stress niet gevaarlijk was voor hun gezondheid hadden niet meer risico om te overlijden. Sterker nog, ze hadden het laagste risico op overlijden in dit onderzoek, zelfs minder dan de mensen die 'weinig stress' ervoeren.

Velen zijn dus overleden, niet door de stress zelf, maar omdat ze dachten dat stress slecht was voor hun gezondheid. En daarmee is dit doodsoorzaak nummer 15 in Amerika! Te gek voor woorden toch?

Kan omdenken over stress je gezonder maken?

Op grond van een vervolgonderzoek van de Harvard Universiteit* blijkt dit inderdaad te kunnen.

Als je de overtuiging over stress verandert, gaat je lichaam fysiek anders reageren op de stressimpuls!

Bij een social stress test kregen deelnemers een rekensom die ze hardop moesten uitvoeren. Dit terwijl de 'examinator' non-verbaal en verbaal negatieve feedback gaf. Op zo'n moment gaat je hartslag omhoog, je ademfrequentie neemt toe en krijg je vegetatieve reacties als zweten. Dit komt over als angst en geeft je het gevoel niet goed om te kunnen gaan met druk van buitenaf.

Maar stel dat je er anders naar kijkt? Dat je deze signalen als hulpmiddel ervaart en niet als last?

Stel dat je gelooft dat je lichaam zich aan het opladen is om beter te kunnen presteren? Om deze uitdaging goed aan te kunnen? Dat je hart sneller slaat zodat je hersenen meer zuurstof krijgen om beter te kunnen functioneren, Wat gebeurt er dan in je lichaam?

De deelnemers aan dit onderzoek waren na deze interventie minder gestrest, meer zelfverzekerd en ervoeren minder angst. Maar de meest opzienbarende verandering was hun lichamelijke reactie. 

Normaal gesproken trekken bij een verhoogde hartslag de bloedvaten samen wat op de lange duur een ongezonde situatie is, met name voor het hart. Maar bij de deelnemers uit het onderzoek ging de hartslag wel omhoog maar trokken de bloedvaten niet samen. Dit fenomeen zie je ook bij vreugdevolle gevoelens en moedige acties.

Hoe je denk over stress speelt dus een cruciale rol in de gezondheid. Als behandelaars zouden we dus niet de stress moeten elimineren maar onze cliënt "beter maken in stresshantering" zoals Kelly dat benoemd.

Oxytocine speelt ook een rol 

Dit “lieve knuffelhormoon” geeft een heerlijk gevoel en maakt de mens meer sociaal. Door oxytocine  verlang je naar fysiek contact en wil je knuffelen en samenzijn. Echter ... ieder hormoon heeft een goede eigenschap bij 'normaal' gebruik en een negatieve eigenschap bij over-of onderdosering. En hier komt het ... oxytocine is een stress hormoon en wordt gelijktijdig afgegeven met de adrenaline bij een stressrespons. Het doel ervan is om hulp te zoeken bij deze stressvolle situatie.

Biologisch gezien helpt oxytocine je bloedvaten te ontspannen en de effecten van stress tegen te gaan. Het is daarnaast een ontstekingsremmer. Maar het mooiste is het effect op het hart. Het hart heeft receptoren voor oxytocine waardoor de schade die door stress ontstaan is kan worden hersteld.

Dit stresshormoon versterkt je hart dus. Naarmate je meer van dit hormoon op een gezonde manier ervaart o.a. door sociale contacten, het ervaren van hulp bij stress en door het bieden van een helpende hand aan geliefden, wordt jouw respons op stress beter en dus gezonder. Het zorgt ervoor je sneller herstelt van stressvolle situaties en je loopt minder risico op vroegtijdig overlijden door stress.

We weten allemaal dat we ‘de omgeving’, ‘de stressor’ meestal niet kunnen veranderen en dat we zelf anders moeten leren omgaan met (stress) situatie. Maar nieuw is dat we nu ook ons denken over stress onder de loep kunnen nemen en kunnen observeren wat het met je lichaam doet.  

Vind je dit een interssant artikel, dan is de opleiding Psycho Somatisch Trainer mogelijk interessant voor je.

* Jamieson, Nock, & Mendes 2012. Harvard University Department of Psychology

Als je het filmpje van Kelly over stress wilt zien, klik dan hier.

Wil je geen blog missen? Schrijf je dan hier in!